Fluorowane gazy cieplarniane – wymagania wobec producentów i operatorów systemów ppoż.

Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz ustawy ją zmieniającej z dnia 12 lipca 2017 r., wprowadziło pewne ograniczenia w ich obrocie oraz nowe wymagania m.in. wobec podmiotów świadczących usługi w zakresie systemów ochrony przeciwpożarowej, zawierających ww. substancje. Pojawiły się również obowiązki dla podmiotów będących operatorami produktów i urządzeń zawierających te substancje i F-gazy.

Przepisy ustawy szczegółowo regulują kwestie obrotu i użytkowania fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów). Zastosowanie mają tutaj również odpowiednie rozporządzenia wykonawcze wydane przez Ministra Rozwoju, a także rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Komisji Europejskiej, których wykonanie w zakresie swojej regulacji umożliwiają ww. ustawy.

Wymagania wobec producentów systemów ppoż.

W związku z wejściem w życie ww. przepisów, każdy przedsiębiorca, prowadzący działalność i wykonujący czynności dla osób trzecich polegające na instalacji, konserwacji lub serwisowaniu, naprawie lub likwidacji stacjonarnych systemów ochrony przeciwpożarowej, zawierających F-gazy, zobligowany jest:

  • prowadzić dokumentację oraz sporządzać roczne sprawozdania dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych;
  • umieszczać odpowiednie etykiety na pojemnikach i urządzeniach zawierających F-gazy oraz dołączać instrukcje dotyczące ich przeznaczenia i funkcjonowania, sporządzone w języku polskim;
  • posiadać odpowiedni certyfikat wydawany przez Urząd Dozoru Technicznego. Certyfikat taki powinni posiadać również pracownicy przedsiębiorcy, dokonujący ww. czynności (tzw. certyfikat dla personelu).

Oczywiście jako podmiot dbający o jak najwyższą jakość naszych usług oraz ich zgodność z obowiązującymi przepisami, w pełni wywiązujemy się z ww. obowiązków. Jako jedna z pierwszych firm w kraju otrzymaliśmy Certyfikat dla Przedsiębiorców nr FGAZ-P/06/001/16 na instalację oraz konserwację lub serwisowanie systemów ochrony przeciwpożarowej. Nasi pracownicy posiadają wymagane certyfikaty dla personelu.
Jako firma posiadamy również uprawnienia do przeprowadzania egzaminów w odniesieniu do osób ubiegających się o uzyskanie certyfikatu dla personelu przeprowadzającego kontrolę szczelności a także instalację, konserwację lub serwisowanie oraz naprawę i likwidację stacjonarnych systemów ochrony przeciwpożarowej zawierających substancje kontrolowane lub fluorowane gazy cieplarniane oraz odzysk tych substancji lub gazów ze stacjonarnych i ruchomych systemów ochrony przeciwpożarowej i gaśnic. Odpowiednią certyfikację w tym zakresie przeszliśmy w 2016 roku i zostaliśmy wpisani do Rejestru Jednostek Oceniających, prowadzonego przez Urząd Dozoru Technicznego, pod numerem (nr FGAZ-E/27/0014/16).

Obowiązki operatorów systemów ppoż. zawierających F-gazy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do obowiązków ostatecznych użytkowników systemu, określanych mianem „operatorów”, należą:

  1. Rejestracja w Centralnym Rejestrze Operatorów oraz założenie i prowadzenie kart Systemu Ochrony Przeciwpożarowej dla użytkowanych systemów gaśniczych

Każdy operator ma obowiązek rejestracji w Centralnym Rejestrze Operatorów (CRO) poprzez wypełnienie formularza rejestracyjnego dostępnego na stronie https://dbcro.ichp.pl/register. Następnie operator ma obowiązek założenia w CRO karty Systemu Ochrony Przeciwpożarowej dla wszystkich stacjonarnych urządzeń będących systemami ochrony przeciwpożarowej, zawierających co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2 fluorowanych gazów cieplarnianych. Karty są sporządzane i prowadzone oddzielnie dla każdego urządzenia zawierającego wskazane powyżej ilości substancji kontrolowanych lub ilości fluorowanych gazów cieplarnianych, w tym również dla urządzeń wyłączonych z eksploatacji lub użycia, nieprzekazanych do unieszkodliwienia.

W celu ograniczenia do minimum uciążliwości związanych z wejściem w życie nowych regulacji prawnych, nasi pracownicy są gotowi każdorazowo przeprowadzić szkolenie w zakresie rejestracji operatora i zakładania kart Systemu Ochrony Przeciwpożarowej, a także pomóc w prawidłowym wypełnieniu odpowiednich formularzy.

2. Zlecanie czynności kontrolnych pod kątem szczelności stacjonarnych urządzeń ochrony przeciwpożarowej w terminach przewidzianych przepisami

Zgodnie z art. 4 pkt. 1 rozporządzenia (UE) nr 517/2014, operatorzy urządzeń, które zawierają F-gazy w ilości 5 ton ekwiwalentu CO2 lub większej i niezawarte w piankach, zapewniają, aby urządzenia były poddawane kontrolom szczelności. Jednocześnie przepisy stanowią, że kontrolom tym nie podlegają hermetycznie zamknięte urządzenia, zawierające fluorowane gazy cieplarniane w ilościach mniejszych niż 10 ton ekwiwalentu CO2, pod warunkiem, że urządzenia te są oznakowane jako hermetycznie zamknięte. Do urządzeń takich należy m.in. gaśnica GH-2x, zawierająca 2kg środka czystego FE-36TM.

Tona(-y) ekwiwalentu CO2” oznacza ilość gazów cieplarnianych, wyrażoną jako iloczyn masy gazów cieplarnianych w tonach metrycznych i ich współczynnika ocieplenia globalnego (GWP). Współczynnik GWP jest miarą emisji wskazującą stopień, w jakim gaz ociepla atmosferę. Oblicza się go na podstawie skutków oddziaływania jednego kilograma danego fluorowanego gazu cieplarnianego na ocieplenie klimatu w ciągu 100 lat w porównaniu z oddziaływaniem jednego kilograma CO2.

Dla gazów stosowanych w naszych systemach przeciwpożarowych, współczynniki te wynoszą:

  • GWP dla FE-36TM = 9810
  • GWP dla FM-200® = 3220

Zgodnie z przepisami, czynności kontrolne stacjonarnych urządzeń ochrony przeciwpożarowej pod kątem ich szczelności (ewentualnych wycieków) należy przeprowadzać z częstotliwością wykazaną w poniższej tabeli:

Każdy z systemów gaśniczych, dostarczanych i montowanych przez naszą firmę od 2004 roku, wyposażony jest w system wykrywania wycieków. Na życzenie Klientów wykonujemy również usługi montażu detekcji wycieków w systemach gaśniczych innych producentów.

Oprócz czynności kontrolnych wynikających z przepisów dotyczących fluorowanych gazów cieplarnianych, należy pamiętać o konieczności serwisowania systemów gaszenia gazem zgodnie z normami dotyczącymi stałych urządzeń gaśniczych gazowych (np. ISO 14520:1, PN-EN 15004:1) Narzucają one wykonywanie co 6 miesięcy czynności kontrolnych przez serwis z odpowiednimi uprawnieniami:

  • sprawdzenie ciśnienia w zbiornikach – w przypadku wykrycia straty na poziomie 10% i więcej konieczne jest uzupełnienie azotu;
  • sprawdzenie ilości środka gaśniczego poprzez ważenie – w przypadku wykrycia ubytku środka gaśniczego na poziomie 5% i więcej konieczne jest jego uzupełnienie.

Jako firma Pliszka posiadamy uprawnienia do instalacji, konserwacji lub serwisowania oraz naprawy i likwidacji stacjonarnych systemów ochrony przeciwpożarowej, zawierających substancje kontrolowane lub fluorowane gazy cieplarniane, oraz do odzysku tych substancji lub gazów ze stacjonarnych i ruchomych systemów ochrony przeciwpożarowej i gaśnic.

3) Sprawowanie faktycznej kontroli nad technicznym działaniem produktów i urządzeń, zawierających F-gazy.

Operatorem może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną. Podmioty te stają się operatorem produktu lub urządzenia w dniu dostarczenia tego produktu lub urządzenia na miejsce ich użytkowania, a w przypadku urządzeń wymagających instalowania – w dniu zakończenia instalowania i napełnienia urządzenia fluorowanym gazem cieplarnianym. W przypadku braku możliwości ustalenia operatora, obowiązki te wykonuje właściciel produktu lub urządzenia.
Operator może również zlecić sprawowanie kontroli nad technicznym działaniem produktu lub urządzenia osobie trzeciej. Zlecenie takie musi zostać przekazane w formie pisemnej.