Półstałe Urządzenia Gaśnicze

Budowa i sposób działania PUG

Półstałe urządzenia gaśnicze to grupa urządzeń mogących wykorzystywać różne medium gaśnicze. W zależności od rodzaju zabezpieczanego obiektu i występującego w nim zagrożenia pożarowego, stosowany jest inny środek gaśniczy i inna jest budowa instalacji PUG. Do najczęściej stosowanych należą półstałe urządzenia gaśnicze pianowe i gazowe.

Półstałe urządzenie gaśnicze pianowe

PUG pianowy nie posiada własnego źródła wody. Zazwyczaj nie posiada również zapasu środka pianotwórczego. Dlatego budowa półstałego urządzenia gaśniczego pianowego najczęściej ogranicza się do:

• przyłącza do źródła zasilania w mieszaninę wody i środka gaśniczego,
• rurociągu dystrybucyjnego,
• elementów odpowiedzialnych za napowietrzenie mieszaniny i podanie wygenerowanej piany w miejsce pożaru, jak np. prądownice, garnki pianowe czy wlewy piany.

Przy projektowaniu półstałych urządzeń gaśniczych pianowych należy wziąć pod uwagę wyposażenie lokalnej lub zakładowej jednostki straży pożarnej, która musi zapewnić podawanie mieszaniny środka pianotwórczego w określonym czasie i o wymaganej intensywności.

Półstałe urządzenie gaśnicze gazowe

Budowa PUG gazowego obejmuje zazwyczaj:

• przenośne zbiorniki z zapasem gazowego środka gaśniczego, wyposażone w elastyczny wąż,
• szybkozłączki,
• rurociąg dystrybucyjny,
• dysze gaśnicze.

W momencie wykrycia pożaru należy za pomocą elastycznego węża podłączyć zbiornik z zapasem środka gaśniczego do szybkozłączki połączonej z rurociągiem dystrybucyjnym prowadzącym do przestrzeni objętej pożarem, a następnie uruchomić proces gaszenia. Rozprowadzany rurociągiem gaz uwalniany jest przez dysze gaśnicze w kierunku pożaru.

Taka konfiguracja półstałego urządzenia gaśniczego gazowego pozwala zabezpieczyć kilka pomieszczeń w obiekcie jednym źródłem środka gaśniczego. Eliminuje to konieczność zakupu większej liczby przenośnych urządzeń gaśniczych.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi w zakresie ochrony ppoż., złącza przeznaczone do podpięcia źródła środka gaśniczego do półstałego urządzenia gaśniczego, muszą znajdować się w wyraźnie oznaczonych, łatwo dostępnych miejscach.

Zastosowanie półstałych urządzeń gaśniczych

Półstałe urządzenia gaśnicze wskazywane są w określonych rozporządzeniach jako jedno z wymaganych rozwiązań, zwiększających bezpieczeństwo pożarowe konkretnych obiektów, m.in.:

• magazynów oleju opałowego, towarzyszących najczęściej kotłowniom opalanym tym medium (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie);
• kanałów, w których umieszcza się trasy kablowe, w obiektach mostowych o długości powyżej 100 m (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 sierpnia 2019 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie);
• zbiorników naziemnych o osi głównej pionowej, z dachem stałym lub pływającym, o pojemności do 10.000 m³, przeznaczonych do magazynowania ropy naftowej i produktów naftowych, a także przestrzeni między ścianą osłonową a płaszczem zbiornika (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie).

Półstałe urządzenia gaśnicze pozwalają skuteczniej ugasić lub opanować pożar niż podręczny sprzęt gaśniczy i umożliwiają zachowanie bezpiecznego dystansu od ognia przez osoby uczestniczące w akcji gaśniczej.

Przy ostatecznym wyborze rodzaju aktywnego zabezpieczenia przeciwpożarowego należy jednak wziąć pod uwagę, że półstałe urządzenia gaśnicze charakteryzują się dużo niższą skutecznością niż stałe urządzenia gaśnicze. Wymagają obsługi personelu lub straży pożarnej, nie mogą zatem być uruchamiane automatycznie, niezwłocznie po wykryciu pożaru. Konieczność podłączenia zapasu środka gaśniczego może znacząco opóźnić akcję gaśniczą, szczególnie w przypadku PUG wykorzystujących wodę, gdy niejednokrotnie wymagane jest przybycie jednostki straży pożarnej. A czynnik czasu, jaki musi upłynąć od momentu wykrycia pożaru do uruchomienia procesu gaszenia, ma kluczowe znaczenie dla skuteczności każdego urządzenia gaśniczego.

Warto również uwzględnić fakt, że półstałe urządzenia gaśnicze nie są rekomendowane przez rzeczoznawców i towarzystwa ubezpieczeniowe jako wystarczająco skuteczne, właśnie z uwagi na ich niezdolność do działania bez obsługi człowieka.